Nồi chiên không dầu là thiết bị nhà bếp được ưa chuộng nhờ khả năng làm chín thực phẩm bằng khí nóng mà không cần dùng dầu mỡ. Nấu ăn bằng nồi chiên không dầu thay thế cho chiên ngập dầu hoặc rán thực phẩm được cho là giúp việc ăn uống lành mạnh hơn. Tuy nhiên, các nhà khoa học chỉ ra rằng, sử dụng nồi chiên không dầu vẫn có thể gây hại cho sức khỏe.
Dưới đây là 2 tác hại của nồi chiên không dầu:
- Có nguy cơ hình thành hợp chất có hại
- Gây mất chất dinh dưỡng
Bằng chứng khoa học liên quan đến những ảnh hưởng xấu của nồi chiên không dầu tới sức khỏe con người sẽ được chia sẻ trong bài viết này.
Để hạn chế tác hại của nồi chiên không dầu, bạn cần sử dụng và vệ sinh thiết bị đúng cách, hạn chế chiên nướng thực phẩm nhiều tinh bột và cài đặt nhiệt độ quá cao. Khi được dùng đúng cách, nồi chiên không dầu là thiết bị nấu ăn tiện ích, nấu được nhiều món ăn với hương vị thơm ngon, màu sắc hấp dẫn, lại giảm thiểu được nguy cơ béo phì và ung thư.
1. Có nguy cơ hình thành hợp chất có hại
Chiên bằng không khí có khả năng tạo ra một lượng nhỏ những hợp chất gây ung thư như acrylamide và hydrocarbon thơm đa vòng (PAHs), mặc dù lượng chất độc hại tạo ra ít hơn phương pháp chiên ngập dầu.
Acrylamide hình thành khi nấu một số loại thực phẩm ở nhiệt độ cao bằng các phương pháp như chiên, quay và nướng. Theo VeryWellHealth, acrylamide không đến từ dầu ăn mà đến từ đường và axit amin gọi là asparagine tiếp xúc với nhiệt độ cực cao. Asparagine được tìm thấy chủ yếu trong các nguồn thực vật như ngũ cốc nguyên hạt, đậu nành, các loại đậu, các loại hạt, măng tây và khoai tây và nguồn động vật như thịt gia cầm, thịt bò, trứng, một số loại cá, hải sản và các sản phẩm từ sữa. Theo Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), chiên ngập dầu là phương pháp nấu ăn tạo ra nhiều acrylamide nhất. Rang, nướng và chiên không khí tạo ra ít acrylamide hơn.
Hydrocarbon thơm đa vòng (Polycyclic Aromatic Hydrocarbons – PAHs) là hợp chất có trong khói dầu ăn khi đun dầu ở nhiệt độ cao. Chiên ngập dầu sử dụng nhiều dầu ăn nên tạo ra nhiều hydrocarbon thơm đa vòng hơn chiên bằng nồi chiên không dầu.
Chiên cá bằng nồi chiên không dầu tạo ra COP (sản phẩm oxy hóa cholesterol), theo WebMD. Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng COP có liên quan đến bệnh tim mạch vành, xơ cứng động mạch, ung thư,…
2. Gây mất chất dinh dưỡng
Một tác hại khác của nồi chiên không dầu là gây mất chất dinh dưỡng trong thực phẩm. Cụ thể, nấu ăn bằng nồi chiên không dầu làm giảm đáng kể lượng axit béo omega-3 có trong thực phẩm, do chất này dễ bị phá hủy ở nhiệt độ cao. Nghiên cứu của các nhà khoa học của Viện giáo dục công nghệ Alexander (Hy Lạp) cho thấy cá ngừ chiên mất 70% – 85% lượng omega-3, trong khi nướng cá ngừ làm mất ít chất béo omega-3 nhất. Omega-3 là một chất béo tốt giúp hạ huyết áp, bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Một nghiên cứu khác của Hande Ulus và Jonathan Allen (Trường Đại Học bang Bắc Carolina, Hoa Kỳ) cho thấy khoai lang miếng được chiên bằng nồi chiên không dầu bị mất nhiều beta carotene hơn so với khoai lang miếng được nướng đối lưu.
Làm thế nào để giảm thiểu tác hại của nồi chiên không dầu?
Dưới đây là các cách để hạn chế ảnh hưởng xấu của nồi chiên không dầu đến sức khỏe:
- Hạn chế chiên thực phẩm nhiều chất bột đường như khoai tây, khoai lang, bánh làm từ bột mì,…để giảm thiểu sự hình thành của acrylamide.
- Cài đặt mức nhiệt phù hợp với mỗi loại thực phẩm.
- Kiểm tra thực phẩm trong khi nấu để tránh bị cháy khét.
- Cho thêm các loại rau thơm, thảo mộc như rau mùi, hẹ,… khi nướng cá bằng nồi chiên không dầu để giảm lượng COP (sản phẩm oxy hóa cholesterol).
- Làm sạch nồi chiên không dầu thường xuyên để loại bỏ những vụn thức ăn, vết dầu mỡ. Thức ăn thừa có thể bị cháy khi được chiên ở nhiệt độ cao, tạo ra chất độc hại.
Nồi chiên không dầu có tốt cho sức khỏe không?
Nồi chiên không dầu đã được chứng minh là tốt cho sức khỏe do thay thế được phương pháp chiên ngập dầu truyền thống mà vẫn làm ra được những món ăn ngon và hấp dẫn. Một số lợi ích nổi bật của nồi chiên không dầu với sức khỏe là hỗ trợ giảm cân do giảm lượng chất béo trong món ăn, giảm lượng chất độc acrylamide hình thành khi chiên rán. Theo WebMD, thực phẩm nấu bằng nồi chiên không dầu cắt giảm lượng calo từ 70% đến 80% và chứa ít chất béo hơn so với thực phẩm chiên ngập dầu. Tiêu thụ nhiều đồ chiên rán là nguyên nhân chủ yếu gây béo phì ở người lớn và trẻ nhỏ. Vì thế, có thể nói rằng nồi chiên không dầu có tác động tích cực đến việc ngăn ngừa béo phì.
Dùng nồi chiên không dầu có thể gây ung thư không?
Dùng nồi chiên không dầu không gây ung thư. Tuy nhiên, nấu ăn bằng nồi chiên không dầu vẫn tạo ra một lượng nhỏ các hợp chất có khả năng gây ung thư như acrylamide, hydrocarbon thơm đa vòng, COP. Để giảm thiểu rủi ro ung thư, hãy chế biến món ăn ở nhiệt độ thấp và đa dạng hóa phương thức chế biến thực phẩm như hấp, luộc, hầm,…